25 مهر 1388 / 28 شوال 1430 / 17 اکتبر 2009

استاد سيد حسين خديوجم محقق و مترجم معاصرايراني درگذشت. وي دردانشگاه مشهد و پژوهشكده بنياد فرهنگ ايران درتهران سالها به كار و خدمت فرهنتگي اشتغال داشت. دكترخديوجم همچنين چند سال درمقام رايزن فرهنگي ايران درافغانستان اداي وظيفه مي كرد. ازاستاد خديوجم بيش از30جلد كتاب درزمينه هاي تحقيق، تصحيح و ترجه باقيست. «ترجمه و تصحيح كيمياي سعادت، احياءُ‌ علوم الدّين امام محمد غزّالي و حقايقُ الاَخبار ناصري» ازآن جمله اند.
شهر كرمانشاه مورد حملات هواپيماهاي رژيم بعثي عراق قرارگرفت. شهركرمانشاه مورد حملات هواپيماهاي رژيم بعثي عراق قرارگرفت. دراين حملات غيرانساني مناطق مسكوني و مدارس شهركرمانشاه مورد هدف دشمن واقع شد و 130تن ازدانش آموزان معصوم و مردم بي دفاع شهيد و مجروح شدند.
عمليات ميمك با رمز يا اباعبدالله الحسين(علیه السّلام) در ارتفاعات مرزي ميمك آغاز شد. هدف ازاجراي اين عمليات آزادسازي بخشي ازميهن اسلامي و انهدام نيروهاي دشمن بعثي درارتفاعات ميمك بود. اين عمليات با رشادت دلاورمردان كشورمان درجبهه هاي جنگ با موفقيت كامل به پايان رسيد.
ميرزا محمد فرخي يزدي در سال 1267 ش در يزد به دنيا آمد و پس از طي تحصيلات متداول، در جواني فضل و سوادي پيدا كرد. استعداد شاعري فرخي از همان پشت نيمكت مدرسه آغاز گرديد. پانزده ساله بود كه به علت سرودن اشعاري انتقادي از مدرسه اخراج شد و چندي به كارگري پرداخت تا اين كه در اوان مشروطه به گروه آزادي‏خواهان پيوست. فرخي در نوروز 1289 ش در شعري خطاب به حاكم يزد، او را مورد انتقاد قرار داد و در پي آن به دستور حكمران، لبان وي را با نخ و سوزن دوختند و به زندانش افكندند. يكي دو ماه بعد به تهران گريخت و به صف مبارزان ملي پيوست. وي در سال 1300 ش روزنامه طوفان را منتشر ساخت و نسبت به اوضاع با انتقاد برخورد مي‏كرد. در اين روزنامه، رباعي‏هايي كه او هر روز درباره مسائل جاري كشور در چهار بيت مي‏سرود، فوق‏العاده مورد توجه قرار گرفت و روزنامه‏اش بين توده مردم، طرفداران زيادي يافت به طوري كه مقام اجتماعي فرّخي به عنوان يك شاعر ملي و روشنفكر شهرت يافت. وي در دوره هفتم از طرف مردم يزد به وكالت مجلس شوراي ملي انتخاب شد و مبارزاتش را ادامه داد ولي بعدها به دليل فقدان امنيت جاني به مسكو و از آن‏جا به آلمان گريخت. فرخي بعدها به ايران بازگشت ولي به زودي دستگير و زنداني شد و در 25 مهر 1318 ش در 51 سالگي به قتل رسيد. وي روزنامه‏نگار و شاعري توانا، ملي و سياسي بود كه خود را عاشق آزادي مي‏ناميد و در تمام اشعار خود از اين عشق مقدس دفاع و حمايت مي‏كرد.
بانك اقتصادي ايران به صورت بانكي صددرصد ايراني و بدون حضور سهامداران بيگانه، در بيست و پنجم مهرماه 1338 ش با يكصد ميليون ريال سرمايه تأسيس گرديد. اين بانك به طور رسمي، بانك مجاز براي معاملات ارزي شناخته شده و هر نوع معاملات بانكي اعم از ارزي و ريالي را انجام مي‏داد. عمر اين بانك دوام چنداني نيافت و در حالي كه در اكثر كشورهاي اروپايي، آمريكايي و آسيايي كارگزاراني داشت، در سال 1341 ش منحل شد.
سنايي غزنوي شاعر پرآوازه ايران زمين، در غزنين متولد شد. سنايي ازاستادان مسلّم شعرفارسي بشمارمي‎رفت. اين شاعرعارف، ذوق و قريحه شاعري خويش را دردربارغزنويان درقالب مديحه آشكاركرد. اما بعد ازتغييرات روحي كه دروي پديد آمد، ديگرمدح دردرباريان و حاكمان را نگفت و تحوّلي شگرف درسروده‎هايش روي داد. سنايي پس ازاين دگرگوني روحي به سفرحج رفت و مرد حقيقت و پيرطريقت شد. اين شاعرعالم بعد از بازگشت ازحج، مدتي دربلخ بسربرد و سپس درسال518هجري به غزنين مراجعت كرد و به خلق آثارخويش پرداخت. ازجمله آثارسنايي «طَريقُ التَّحقيق و حَديقةُ الحَقيقَة» را مي‎توان نام برد. گفتني است كه الهي نامه و مثنوي سِيرُالعِباد اِلَي المَعاد ازيك طرف معرف استادي و مهارت سنايي درسبك خراساني است و ازطرف ديگر مسلك عرفاني و عقيده مذهبي سنايي را نشان مي‎دهد.استاد سيدحسين خديوجم در سال 1306 در مشهد مقدس به دنيا آمد. پس از اخذ ليسانس در رشته زبان و ادبيات فارسي از دانشگاه مشهد، دكتراي خود را از دانشگاه سن ژوزف بيروت در رشته ادبيات عرب دريافت نمود. او پس از سال‏ها تدريس در دبيرستان‏هاي مشهد، به عنوان محقق در كتابخانه ملي و بنياد فرهنگ مشغول شد و مدتي رايزن فرهنگي ايران در افغانستان بود. از استاد خديوجم بيش از 30 جلد كتاب در حوزه‏هاي تحقيق، تصحيح و ترجمه به جا مانده كه تصحيح و ترجمه احياء علوم‏الدين غزالي در هشت جلد، مهمترين اثر اوست. همچنين تصحيح كيمياي سعادت در 2 جلد، جواهر القرآن، وجد و سماع و... به همت وي صورت پذيرفت. خديوجم، خدمت مطبوعاتي را از 1340 آغاز كرد و با نشريه‏هاي سخن، نگين و راهنماي كتاب همكاري داشت. حسين خديوجم سرانجام در مهرماه 1365 ش در 59 سالگي در مشهد درگذشت و پيكرش در كنار بقعه‏اي كه مشهور به گور غزالي است، به خاك سپرده شد.
« شمس الدين عبدالحميد خسروشاهي» ازحكيمان مشهور ايراني درشهردمشق بدرود حيات گفت. وي درحكمت، طب و علوم شرعي ازاستادان زمان خود بود و همواره به مطالعه شخصي و آموزش طالبان علم اشتغال داشت. خسروشاهي درسال580هجري قمري درتبريزبدنياآمد و پس از تحصيل مقدمات ادب، حكمت و كلام نزد امام فخررازي به مُهِتشان رفت. اين حكيم بزرگوارمدتهادردمشق زندگي كرد و ازدانش علماي اين شهربهره برد. ازآثارشمس الدين خسروشاهي مختصرمنطق شفاي ابوعلي سينا را مي‎توان نام برد.
آيت‏اللَّه سيد حسين بادكوبه‏اي لاهيجي، فرزند سيد رضا در سال 1293 ق در يكي از روستاهاي توابع بادكوبه در آذربايجان به دنيا آمد. مقدمات علوم اسلامي را از محضر پدرش كه از علماي عالي مقام عراق بود اخذ كرد و پس از فوت او به تهران آمد و در مدرسه‏ي صدر ساكن شد. او در تهران به مدت هفت سال از محضر عالمان نامداري همچون سيدابوالحسن جلوه و ميرزا هاشم اشكوَري، بهره برد و در فلسفه و رياضيات به استادي رسيد. آيت اللَّه بادكوبه‏اي سپس راهي نجف اشرف گرديد و در حلقه‏ي درس اصولِ آخوند خراساني و فقهِ شيخ محمد حسن مامقاني حاضر شد. از آن پس به تدريس فقه و اصول و فلسفه پرداخت ولي تدريس فلسفه‏ي او شهرت بيشتري يافت. در نجف، كمتر كسي در علوم عقلي همطراز او بود به طوري كه اين عالم بزرگوار به همراه آيت‏اللَّه غروي اصفهاني را برجسته‏ترين استاد و صاحب مكتب علوم عقلي در نجف به شمار آورده‏اند كه در علوم نقلي نيز داراي مقام شامخي بوده‏اند. علامه سيدمحمد حسين طباطبايى و سيدجلال الدين آشتياني از شاگردان معروف اين فيلسوف شهير مي‏باشند. حاشيه بر اسفار، حاشيه بر كتاب الشَّواريق و حاشيه بر كتابِ طهارتِ شيخِ انصاري از جمله آثار آيت اللَّه بادكوبه‏اي به شمار مي‏روند. سرانجام اين حكيم الهي و فيلسوف زاهد در 65 سالگي در نجف اشرف به لقاءاللَّه پيوست و در جوار مرقد منور امام علي(علیه السّلام) به خاك سپرده شد.
دولت ايتاليا بدون اخطار قبلي به كشور ليبي حمله كرد. ايتاليا درابتداي اين حملات به سهولت ليبي را تصرف كرد و اين سرزمين عربي شمال افريقا كه تا آن زمان تحت سلطه عثماني بود كاملاً دراختيارايتاليا قرارگرفت. حكومت ايتاليا برطرابلي و نواحي مجاور آن تسلط كامل يافت و با اعمال نفوذ خود كشورجديد ليبي را ايجاد كرد و درسال1939ميلادي اين كشور جزو خاك ايتاليا منظور شد. گفتني است كه ليبي را درزمان جنگ جهاني دوم ابتدا انگليس و سپس بطورمشترك انگليس و فرانسه اداره مي كردند تا اينكه درسال1951ميلادي اين كشوربه استقلال رسيد.
رِنه آنتوان فِرشولْتْ دو رئومور، دانشمند فرانسوي در 28 فوريه 1683م در فرانسه به دنيا آمد. وي تحصيلات اوليه خود را در زادگاهش سپري ساخت و سپس در پاريس به كارهاي علمي روي آورد تا اين‏كه در 25 سالگي به عضويت آكادمي علوم فرانسه برگزيده شد. رئومور در سال 1710م ماموريت يافت تا رساله‏اي در باب هنر، صنايع و كارخانجات مفيد و بارآور فرانسه بنويسد. همين امر باعث شد تا با مباحث مختلف علمي آشنا شود و در هر يك، تتبّع و امعان نظري به عمل آورد. برجسته‏ترين كار علمي رئومور، تحقيقاتي در باب فرايند هضم است. از سال‏ها قبل، جمعي از دانشمندان، هضم را پديده‏اي مكانيكي و گروهي ديگر آن را فرايندي شيميايى و نوعي تخمير مي‏پنداشتند. رئومور پس از مدت‏ها آزمايش به اين نتيجه رسيد كه عمل هضم فرايندي شيميايى است. از آن هنگام تاكنون، هيچ كس نتوانسته است در صحت اين نظريه ترديد به خود راه دهد. وي علاقه زائد الوصفي به تكميل دستگاه دماسنج داشت و در سال 1731م، موفق به اندازه‏گيري دما از طريق انبساط و تراكم سيالي از مخلوط الكل و آب گرديد. درجه‏بندي رئومور مدتي بر درجه‏بندي فارِنْهايْتْ و سيليسيوس نيز برتري يافت ولي به تدريج، موقعيت خود را از دست داد. او كتابي در شش جلد در باب حشرات نگاشت و نخستين كسي است كه ثابت كرد مرجان‏ها در زمره حيوانات هستند نه نباتات و گياهان. رئومور را فردي مبدع و خلاق و در عين حال فيزيك‏دان و مهندس نيز گفته‏اند كه در فنّ فلزشناسي تحقيقات فراواني انجام داده است. رِنِه رئومور سرانجام در هفدهم اكتبر 1757م در هفتاد و چهار سالگي درگذشت.
فردريك فرانسوا شوپِن، موسيقي‏دان معروف لهستاني در 22 فوريه سال 1810م در نزديكي ورشو پايتخت لهستان به دنيا آمد. وي از كودكي، رنجور بود و از همان زمان به آموختن پيانو پرداخت. شوپن نخستين كنسرت خود را كه موجب شهرتش شد در 8 سالگي اجرا كرد. وي داراي روحيه ملي و وطن‏پرستانه بود اما وضع آشفته لهستان و مبارزات لهستاني‏ها عليه روسيه تزاري براي به دست آوردن استقلال، شوپن را مجبور به ترك كشور و سفر به فرانسه نمود. با اين حال، بعدها آهنگ‏هاي وطن‏پرستانه فراواني در راه آزادي لهستان تصنيف كرد. او سپس به سفرهاي متعدد اروپايى رفت و كنسرت‏هاي فراواني اجرا نمود. شوپن، سبك نواختن پيانو را زنده كرد و ارزش اين ساز را در اُرْكِسْتر به حد كمال رسانيد، به طوري كه شاعر پيانو لقب گرفت. در آثار شوپن، جنبه شاعرانه و رمانتيك قوي وجود دارد. تصنيفات او، عموماً پرهيجان و غم‏انگيز است. سال‏هاي پاياني عمر شوپن به تنگ‏دستي و بيماري شديد سپري شد و سرانجام در هفدهم اكتبر 1849م در 39 سالگي بر اثر بيماري سل درگذشت.
كشورهاي منطقه امريكاي جنوبي، از اولين سال‏هاي شكل‏گيري، دچار اختلافات مرزي بوده و مشكلات داخلي نيز بر آن افزوده مي‏شد. در اين ميان كشمكش‏ها و تنش‏هاي موجود ميان شيلي و بوليوي در طول قرن نوزدهم به جنگ‏هاي متعددي منجر گرديد. در سال 1879م دولت بوليوي، قراردادي را كه با يك شركت شيليايى منعقد كرده بود نقض نمود. در عكس‏العمل نسبت به اين مسئله، شيلي بندر آنتو فاگستا را كه در اختيار بوليوي بود اشغال نمود. به اين ترتيب در 17 اكتبر همان سال جنگ ميان دو كشور آغاز شد. كشور پرو نيز كه با بوليوي قرارداد تدافعي امضاء نموده بود، عليه شيلي وارد جنگ شد. با اين حال نتيجه جنگ چهار ساله، به نفع شيلي تمام شد و اين كشور علاوه بر مناطق به تصرف درآورده، تمام سواحل بوليوي و قسمتي از پرو را نيز به دست آورد. اين مسئله بر اساس قرارداد صلح موقت كه در سال 1884م به امضاء طرفين رسيد، عملي گرديد. از آنجا كه اين جنگ‏ها در سواحل اقيانوس آرام به وقوع پيوست به جنگ‏هاي پاسيفيك به معني آرام منجر شد.
/خ